Prymicje Ks. Józefa Stokowego 23 czerwca 1936

Józef Stokowy

Urodził się 1 marca 1912 w Ornontowicach. Ojciec Franciszek był z zawodu krawcem. Wcześnie osierocił sześcioro dzieci - dwóch synów i cztery córki. Stąd też podczas I wojny światowej jedyną żywicielką rodziny pozostawała matka Marta, z d. Adamczyk. W kwietniu 1918 roku Józef Stokowy został zapisany do szkoły ludowej w Ornontowicach. We wrześniu 1923 roku zaś zdał egzamin do I klasy klasycznego gimnazjum w Mikołowie.

Po jego ukończeniu 27 czerwca 1931 złożył podanie do rektoratu Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie z prośbą o przyjęcie. 1 października tegoż roku został wpisany w poczet studentów Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Święcenia kapłańskie przyjął 28 czerwca 1936.

Podczas zastępstwa wakacyjnego w rodzinnych Ornontowicach 22 sierpnia 1936 zastał go dekret od 1 września mianujący wikariuszem, współpracownikiem ks. prał. Józefa Kubisa w parafii św. Józefa w Załężu. W tejże parafii ks. Stokowy pracował do 1 grudnia 1939, kiedy to na czas choroby ks. prob. Hyli w Olszynie, w dekanacie lublinieckim została mu powierzona funkcja wikariusza substytuta. W Olszynie spędził lata wojny i okupacji. 17 maja 1945 bp S. Adamski mianował go wikariuszem współpracownikiem ks. Andrzeja Zająca w parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Woszczycach. Pełnił tutaj funkcję ekspozyta dla stacji duszpasterskiej w Zgoniu. W dwa lata później otrzymał nominację na administratora parafii św. Józefa w Józefowcu. Bp S. Adamski po swoim powrocie do diecezji 23 lipca 1957 mianował go proboszczem w Józefowcu, a 13 maja 1959 potwierdził jego wybór na wicedziekana dekanatu Katowice-Północ, którą to funkcję pełnił od 4 maja 1956. 27 sierpnia 1964 ks. Stokowy został Radcą Duchownym, a 11 września ojcem duchownym kapłanów z roczników święceń 1959, 1960 i 1961. Ks. Stokowy zmarł 25 lutego 1969. W dwa dni później nastąpiła eksportacja jego zwłok. W pogrzebie ks. Stokowego na cmentarzu w Józefowcu 28 lutego 1969 uczestniczyli biskupi, ponad 300 księży, siostry zakonne oraz - mimo godzin przedpołudniowych - ogromna rzesza parafian.

źródła: Historia Kościoła na ślasku

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        Kamil Grzywok

Ks. Antoni Owczarek

Uroczystość Prymicyjna ks. Antoniego Owczarka w roku 1935.

Fot.Ireneusz Kubicki

Pierwsi absolwenci szkół wyższych

W okresie drugiej Rzeczypospolitej, to jest w 20-leciu międzywojennym, kilkunastu mieszkańców Ornontowic zdobyło średnie wykształcenie, natomiast studia wyższe ukończyły tylko cztery osoby, wszyscy na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Tytuł magistra teologii uzyskali Antoni Owczarek i Józef Stokowy, zaś magistra prawa Paweł Kotyczka i Henryk Magdziorz. Kilku ornontowiczan nie zdążyło ukończyć rozpoczętych studiów, gdyż 1 września 1939 roku rozpoczęła się II wojna światowa, czego następstwem było zamknięcie wszystkich wyższych uczelni. Wielu naszych Czytelników może sobie zadać pytanie, dlaczego w okresie przedwojennym tylko cztery osoby z Ornontowic zdobyły wyższe wykształcenie, natomiast po II wojnie światowej do chwili obecnej osób z wykształceniem wyższym jest blisko 210, zaś ze średnim około 850 statystyka z 1995 r. Przyczyn takiego stanu rzeczy można dopatrywać się wielu. Na przykład: w okresie międzywojennym w województwie śląskim nie było żadnej wyższej uczelni. Najbliższe mieściły się w Krakowie, Warszawie, Poznaniu. Obecnie w województwie katowickim funkcjonuje osiem wyższych uczelni państwowych i kilka prywatnych. Szkoły średnie w naszej okolicy istniały w Mikołowie, Żorach i Rybniku, obecnie doszły w Knurowie, Łaziskach Górnych, Czerwionce-Leszczynach oraz - najistotniejsze - od ponad 50 lat istnieje średnia szkoła na miejscu, w Ornontowicach. Następna z przyczyn to status zamożności i świadomości społeczeństwa. Kształcenie młodzieży było i jest kosztowne. Dawniej stypendia istniały tylko dla nielicznej, wybitnie zdolnej młodzieży, wykazującej się bardzo dobrymi wynikami w nauce. Domy akademickie i uczniowskie bursy wystarczały dla nieznacznej ilości młodzieży, cała reszta mieszkała w drogich pensjonatach prywatnych. Do pobliskich szkół średnich młodzież dojeżdżała codziennie pociągiem, gdyż autobusy zaistniały popularnie dopiero od lat 60. Jednym z głównych był również powód polityczny, gdyż do końca I wojny światowej, czyli do roku 1918, przez 123 lata Polska była w stanie rozbiorów i nikt z zaborców nie był zainteresowany rozwojem oświaty czy ogólnie kultury. Dlatego po odzyskaniu pełnej niepodległości (w naszym przypadku po wynikach plebiscytu) we wrześniu 1921 r. rozpoczęło organizowanie szkolnictwa poczynając od podstawowego. Dla pełnego zobrazowania rangi wydarzenia, jakie miało miejsce w 1935 roku w Ornontowicach, czyli uroczystości prymicyjnych ks. Antoniego Owczarka (jako pierwszego rodowitego ornontowiczanina, który ukończył Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, uzyskując tytuł mgr teologii oraz otrzymał święcenia kapłańskie), publikujemy pamiątkowe zdjęcie przedstawiające uczestników uroczystości prymicyjnych.

Na zdjęciu obok prymicjanta można zauważyć jego rodziców oraz ks. biskupa Teofila Bromboszcza. Obok ks. biskupa siedzi właściciel majątku,  Klaus Hegenscheidt, który mimo innego wyznania wspomagał materialnie neoprezbitera w czasie trwania studiów i w samym urządzeniu uroczystości prymicyjnych. Na zdjęciu jest także ówczesny proboszcz ks. Juliusz Kwapuliński, obok niego ks. Władysław Robota (proboszcz z Gierałtowic), grono innych księży, m.in. diakon Józef Stokowy. Jest też Ignacy Zdzieblik - ówczesny naczelnik gminy wraz małżonką, siostry zakonne, grono członków rodziny, wielu przyjaciół i znajomych. To wydarzenie bardzo mocno przeżywała cala społeczność Ornontowic.

Tak z kolei przedstawia się skrótowo biografia śp. ks. Antoniego Owczarka.

Urodził się 9 stycznia 1910 roku w Ornontowicach jako syn Wilhelma i Marii z domu Owczarek. Szkolę powszechną ludową ukończył w Ornontowicach. Do gimnazjum klasycznego uczęszczał w Mikołowie. Pewien czas przebywał w Zakładzie Ojców Cystersów w Mogile koło Krakowa, po czym powrócił do Mikołowa, gdzie w 1930 roku zdał egzamin dojrzałości. Po maturze wstąpił do Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie i rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Święcenia kapłańskie otrzymał 30 czerwca 1935 roku w prokatedrze p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach z rąk księdza biskupa sufragana Teofila Bromboszcza. Po święceniach kapłańskich pełnił tymczasowo funkcję kapelana domowego w zakładzie ojców bonifratrów w Cieszynie i wikariusza w parafii p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła w Woszczycach. Od września 1935 roku był wikariuszem parafii p.w. św. Marii Magdaleny w Bielszowicach. Tam również jako kapelanowi powierzono mu pieczę nad hufcem męskim i żeńskim. Po trzech latach został przeniesiony jako wikary do parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Tarnowskich Górach. W czasie II wojny światowej otrzymał nominację na cenzora książek, a od 1942 roku był lokalistą w Kokoszycach, pełniąc równocześnie obowiązki wikariusza w parafii p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Pszowie. W marcu 1946 roku został substytutem w parafii p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Brzezinach Śląskich. Dwa lata później otrzymał tytuł proboszcza i prawo do noszenia proboszczowskiej pelerynki. Dekret nominacyjny wystawiono dopiero w 1963 roku. W czasie wysiedlenia biskupów katowickich w latach 50. został mianowany przez wikariusza kapitularnego Jana Piskorza radcą duchownym. Tej nominacji jednak nie przyjął. Zmarł 3 sierpnia 1975 roku, w 66 roku życia i w 41 roku kapłaństwa. Jest pochowany na cmentarzu parafialnym w Brzezinach Śląskich.

Maksymilian Chrobok